Feitjes

De krant begint in 1919 als weekblad van de katholieke arbeidersbeweging, die dan Federatie der Diocesane R.K. Volks- en Werkliedenbonden in Nederland heet.

Het weekblad, dat iedere donderdag verschijnt, wordt gemaakt in Den Bosch (klik voor een vergroting):


Een jaar later verschijnt de Volkskrant drie keer in de week. 

In 1921 wordt het een dagblad. De hoofdredacteur is dan J.B. (Jan) Vesters, die ook hoofdredacteur is van het Brabantse dagblad Het Huisgezin. Hij komt iedere dag lopend uit Vugt naar de Emmastraat in Den Bosch, lees ik hier.

Als onderkop staat er dan 'Algemeen landelijk dagblad voor het katholieke volk'.  Ter illustratie, deze uit 1930 (klik voor een vergroting):


De krant laat zich dan het beste omschrijven als een 'rooms-katholieke arbeiderskrant'. In 1925 werd er reclame voor gemaakt in andere periodieken van de R.K. Arbeidersbeweging.


Utrecht
In januari 1935 verhuist de Volkskrant van Den Bosch naar Utrecht, waar de hoofdzetel is van de katholieke arbeidersbeweging. De krant wordt vanaf dan gedrukt op de persen van drukkerij Lumax.

De redactie zit vanaf dan op het adres Ondiep 6 in Utrecht, de plek waar het (in 2010 nog steeds bestaande) Lumax-gebouw staat.

Vanaf dat moment heeft de krant de typerende Volkskrant-letter in de kop. Het lettertype is Metropolis Bold. Geïnteresseerd? Lees dit verhaal.

Waarschijnlijk om na de verhuizing de link met Brabant te houden wordt de onderkop 'Dagblad voor het katholieke volk in Brabant'.

Eén maand later verandert die onderkop echter alweer in 'Dagblad voor het katholieke volk in Nederland'.

Langzaamaan wordt de krant 'groter' en landelijker. Er komen steeds meer edities. In 1939 zijn er 27.238 abonnees. Eén katholieke krant was groter: de Maasbode, met dan ca. 51.000 abonnees. (Ter vergelijk: De Courant Het nieuws van de Dag heeft er dan 330.000 en De Telegraaf 110.000.)

Tweede wereldoorlog
In de oorlog gaat de Volkskrant een tijdje door. In juli 1941 wordt hoofdredacteur Vesters door de Duitsers vervangen door een NSB-er, D.C. van der Poel.

Op 26 juli wordt deze Van der Poel voor het eerst in de onderkop als hoofdredacteur genoemd. Kort daarna kwamen de redacteuren in opstand. Ze werden ontslagen of stapten zelf op. De lezers lopen massaal weg.

Op 1 september 1941 werd de onderkop onder toezicht van de NSB 'Dagblad voor de katholieke werkers in Nederland':

Jul. Terlingen
Op 4 oktober 1941 verschijnt de laatste editie tijdens de bezetting. Het hoofdartikel van de laatste krant had de kop 'Bolsjewisme is gebroken en zal nooit meer opstaan'.

In bevrijd Nederland gaat de krant op 8 mei 1945 verder, in Amsterdam. De onderkop is dan 'Katholiek dagblad voor Nederland'.

Mening
Uit het boek Metamorfose van een dagblad van Frank de Vree komt dit citaat over de vooroorlogse periode: "Journalistiek stelde het blad niet zoveel voor, al stond het onder leiding van de grootmeester van de katholieke journalistiek, Vesters."

Jammer dat ik nergens een beoordeling lees over de kwaliteit van de politieke tekeningen.